Jan Jansz van der Nijenburg

  Algemene notities:

In Feb. 1507 verwierf hij de investituur wegens een van moederszijde geërfd Hollands leen.
Toen Jan Jansz. de drie ambten na de dood van zijn vader kon pachten betaalde deze doorgaans 550 pond "en daer toe een vat butters van twaelff der selver ponden".
Hij was baljuw van de Nijenburg, dijkgraaf van Geestmerambacht en burgemeester van Alkmaar.
De vermelding van zijn geboorte klopt precies met de getuigenis, door hem afgelegd t.o.v. commissarissen van den Hove van Holland op 16 September 1544, waarbij hij verklaarde 54 jaar oud te zijn en reeds 20 jaren in functie als dijkgraaf van het Geestmerambacht.
Uit stukken blijkt, dat hij ultimo December 1526 van jonker IJsbrant van Schoten, destijds tevens baljuw van Kennemerland het baljuwschap van de Langedijk overnam. De reflectant heette in de betrekkelijke acte "Jan Jansz. van Alcmaer" en hij figureerde dus practisch zonder achternaam, terwijl, toen de Rekenkamer van Holland hem op 21 Juni 1527 het schoutambacht van de Langedijk toestond, hij in de acte kortweg "Jan Jansz." genoemd werd.
Op 12 Februari 1529 verkreeg "Jan Jansz. baljuw van de Nieuwburg" een leengoed van de Grafelijkheid van Egmond onder Broek op Langedijk ("Stilo Curiae Hollandiae"; tegenwoordig waren als leenmannen zijn beide behuwdbroeders Augustijn van Teylingen en Cornelis Gerijtz., beide mannen van de Grafelijkheid van Holland; zie Algemeen Rijksarchief ?s-Gravenhage, Inventaris Leenkamer van Holland, deel 266, litt. C.). Twee jaar tevoren (op 4 November 1525) had hij van Jacob Pietersz. poorter van Alkmaar, ten overstaan van Cornelis Gerijtsz. en Gerijt Henderijcxz. van Voshol, als leenmannen van de Grafelijkheid van Holland 1/6 van de Mangelen in de Reeker onder de ban van Bergen "voor die huijsen van Koedijk" gekocht, waarvan hij het resterende deel zelf reeds bezat.
De huwelijksvoorwaarden dagtekenen van 2 Augustus 1511. Zij werden tot stand gebracht ten overstaan van Henrijck Gerritsz. van Voshol en Claes Hugesz., als leenmannen van de Grafelijkheid van Holland in het bijzijn van niemand minder dan Mr. Reijnier de Jonge, raad en Mr. Jacob Pijnsz., advocaat-fiscaal in het Hof van Holland en voorts van "den vrunden" van beide zijden, waaronder de vader van de bruidegom en de oudste broeder van de bruid, Cornelis Gerijtsz. De bruid was, zoals de acte het letterlijk uitdrukte Soufgen Gerijt Pietersdochter, in latere stukken ook wel bij de achternaam van Amerongen aangeduid.
Op 20 Oktber 1549 brachten de echtelieden een mutueel testament tot stand, hetwelk verleden werd ten overstaan van de Alkmaarse notaris Dirk van Teylingen.
Zie: J. Belonje, afkomst p.47 e.v. en Twee Nyenburgen p.32-34.
Alkmaarse regesten:
147. 1532, november 20. Karel, rooms keizer, verleent Jan Jansz., baljuw van de Nyenburg, en Willem Jansz., schout van Alcmaer, octrooi voor de droogmaking van de Achtermeer, op de voorwaarden, zoals die door de regering der stad op 16 juli 1527 zijn gesteld. N.B. Octrooi, en voorwaarden ontbreken. Zie: Algemeen Rijksarchief, Archief Rekenkamer, geluweregister II, fol. 149v.
Regionaal Archief Alkmaar:

Particulier
28 Akte van vestiging door Gerrit Pietersz van een rente van 10,5 rijnsguldens ten lijve van Lysbeth Dircxdr en na haar dood (dan groot 6 rijnsguldens) ten lijve van zijn dochter Soutgen Gerritsdr, 1499. 1 charter

29 Akte van huwelijkse voorwaarden tussen Jan Jansz en Soutgen Gerrit Pietersdr, 1511, met kwitanties door Jan Jansz voor van zijn vader ontvangen huwelijksgiften. 1 omslag
N.B. Gedrukt bij J. Belonje, afkomst Bijlage 5.

30 Akte van vergunning door de vroedschap van Alkmaar voor Jan Jansz en zijn broeder Willem Jansz tot het droogmaken van de Achtermeer onder Alkmaar, 1527. 1 charter

31 Akte van kwijtschelding door Gerard Jansz, pastoor te IJlst, voor Jan Jansz wegens een lijfrente die deze sedert de dood van hun vader voor zijn broeder betaald heeft, 1527. 1 stuk
N.B. Gedrukt bij J. Belonje in Carmelus commentarii; zie inv. nr 26.

32 Akte van geldlening van 700 carolus gulden door Jan Jansz aan Aelbrecht Albout, 1530. 1 charter gecancelleerd

33 Kwitantie voor Jan Jansz van de stad Alkmaar wegens een lijfrente op zijn zoon Adriaan, 1538. 1 charter

34 Kwitantie voor Jan Jansz van zijn zoon Jan (zich noemende Jan Gerritsz) wegens de aan deze toegewezen huwelijksgoederen, 1538. 1 stuk
N.B. Zie inv. nr 58.

35 Akte waarbij de armhuiszittenmeesters van Alkmaar ten behoeve van Jan Jansz afstand doen van het hun toekomkende krachtens testament van Pieter Gerrits de jonge, zwager van Jan Jansz, 1546. 1 charter

36 Akte an getuigenis door Marytgen Symonsdr van Veen en Katrijn Heermans, mater en zuster van het oude begijnhof te Alkmaar, op verzoek van Jan Jansz, ter zake van hun bekendheid met meester Gerrit Doeven, priester, zijn broeder Dirck Doeven en zijn zoon Jan Gerritsz (Doeven) alias Jan van Noort, 1548. 1 charter

37 Testament van Jan Jansz en zijn vrouw Soutgen Gerritsdr 1549. 1 stuk
N.B. Gedrukt bij J. Belonje, Afkomst Bijlage 6.

38 Akte van procuratie van Jan Jansz, mede namens zijn vrouw soutgen Gerritsdr en hun kinderen Snel, Adriaan, Vincent,
Jooste, en Elisabeth, voor zijn zoon Jan (genaamd Jan Gerritsz) om te procederen tegen zijn tante Aeff Jacobsdr (van
Rozenburg), weduwe van Cornelis Gerritsz (van Amerongen) te Haarlem, 1549. Met een viertal bewijsstukken ten behoeve van dit proces, 1526-1544. 1 omslag

39 Akte waarbij de erfgenamen van Andries Pietersz ten behoeve van Jan Jansz als man en voogd van Soutgen Gerritsdr afstand doen van de goederen die haar toekomen krachtens het testament van Dieuwer Willems, moeder van Andries Pietersz., 1554. 1 stuk

40 Akte van schuldbekentenis door de inwoners van het Noord- en het Zuideinde van Schermer wegens een geldlening van Jan Jansz, met aantekeningen omtrent de aflossing, 1554-1558. 1 stuk gecancelleerd

Ambtelijk
41 Akte waarbij schepenen en waarschappen van Koedijk Jan Jansz ontlasten van een zekere door hem gegeven borgtocht, 1520. 1 charter

42 Kwitanties van Magdalena van Werdenberg gravin douairiere en gouvernante van Egmond en de rentmeester van Egmond voor Jan Jansz wegens betaling van de pacht van het baljuwschap van de Nyenburg, 1523-1525, 1546-1549. 1 omslag

43 Kwitanties van de weduwe van Gerrit van Heemskerk, Claes van Heemskerk en diens weduwe voor Jan Jansz wegens het zesde deel van de pacht van het baljuwschap van de Nyenburg, 1527, 1534, 1538- 1539, 1541, 1545-1549. 1 omslag

44 Akten van verpachting en opdracht aan Jan Jansz van het schoutambacht en het baljuwschap van Langedijk, 1526-1527. 2 charters

45 Akten van verpachting door de Rekenkamer van Holland van het dijkgraafschap van Geestmerambacht aan Jan Jansz, met kwitanties voor de betaalde pachtsommen, 1532-1552. 1 omslag

46 Kwitantie voor Jan Jansz van Remburch Pietersdr, vrouw van meester Thomas van Aardenvest, voor 240 gouden carolus gulden die Pieter Gerritsz de jonge, zwager van Jan Jansz en schoonzoon van Remburch, schuldig was na uitspraak door goede mannen in een geschil over de wederzijdse huwelijksgoederen van Pieter Gerritsz de jonge en Machteld Thomasdr, 1534. 1 stuk

47 Akten van getuigenis door leenmannen van de grafelijkheid omtrent door hen bijgewoonde zittingen van de vierschaar van de Nyenburg waar door of namens Jan Jansz als baljuw boeten zijn opgelegd, 1536-1541. 4 charters

48 Aanstellingsbrief door Lamoraal van Egmond van Jan Jansz tot baljuw, kastelein en ontvanger van de Nyenburg, 1542.
1 stuk
N.B. Gedrukt bij J. Belonje, Twee Nyenburgen. Bijlage 6.

49 Aanstellingsbrief door Lamoraal van Egmond voor Jan Jansz als baljuw van Egmond met nadere instructie inzake lopende rechtszaken, waarbij die tegen de moordenaar van de vorig baljuw, 1547. 2 stukken
N.B. Gedrukt bij J. Belonje, Twee Nyenburgen. Bijlagen 8-9.

50 Rekening gedaan door Jan Jansz als baljuw van Egmond aan Lamoraal van Egmond over 1546-1549, gekwiteerd door de rentmeester van Egmond 1551. 1 stuk
N.B. Gedrukt bij J. Belonje, Twee Nyenburgen. Bijlagen 10.

Renten
191 Staat van door Jan Jansz met zijn broeders Willem en Hieronimus en anderen van Willem Adriaansz te Alkmaar gekochte lijfrenten en landerijen, 1525. 1 katern

192 Akte van overdracht door Jan Jansz van een losrente aan Duijff Gerritsdr weduwe van Dirk Pauwels van Amsterdam, gekwiteerd voor de aflossing, 1528. 1 charter

Huizen en landerijen
- Alkmaar
199 Akte van overdracht aan Jan Jansz van een huis, boomgaard en zomerhuis in de vrijheid van Alkmaar door Aeff Jacobsdr van Rozenburg, weduwe Cornelis Gerritsz/van Amerongen en belast met een rente ten behoeve van de capellerie die nu is van de zoon van Neel Jacobs van Zanen, 1545. 1 charter

200 Akte van overdracht aan Jan Jansz van een huis aan de Nieuwesloot (noordzijde) door meester Gerrit Pietersz, 1546.
1 charter
N.B. Zie inv. Van Foreest Rd Bew. (Bijlage I) 50.

201 Akte van overdracht aan Jan Jansz van land in Huiswaard in de banne van Alkmaar, door Jan Pijnssen, baljuw van Wassenaar, 1547. 1 charter
N.B. Blijkens een dorsale aantekening is dit land, dat later verkocht werd, met Jan Pijnssen geruild voor land onder Egmond.

Bergen
216 Akte van overdracht aan Jan Jansz van een deel van het land de Male in de ban van Bergen, dor Jan Pietersz, 1511. 1 charter

217 Akte van overdracht aan Jan Jansz van het land de Mangelen in de ban van Bergen bij Koedijk, door Pieter Gerritsz de Jong en Jacob Pieters, 1524-1525. 1 omslag

218 Akte van hypothecaire geldlening waarbij de kinderen van Jan Jansz het land de Mangelen onder Bergen in onderpand geven, 1557. 1 charter (gecancelleerd) en 1 stuk

Overige landerijen.
220 Akte van overdracht aan Jan Jansz van een stuk land in de banne van Bergen (naast de Mangelen), door Gerrit Jansz Coster te Koedijk, 1528. 1 charter

221 Akte van overdracht aan Jan Jansz van een stuk rietland in de banne van Bergen, door Hendrik Maetsz, 1520. 1 charter

222 Akten waarbij Jan Jansz van de gemene buren van Bergen het stuk land genaamd de Warlaan in Oudburch in erfpacht krijgt en de erven van Jan Jansz deze erfpacht afkopen, 1532, 1559. 2 stukken

223 Kwitantie voor Jan Jansz van een stuk land te Bergen op de Nes gekocht van Aelbert Gerritsz Busman, 1533. 1 stuk

- Broek op Langedijk
226 Akten waarbij Jan Jansz rechten verwerft op een vierde deel van het Pieter van Sanen leen (van de Graaf van Egmond) in de banne van Broek op Langedijk, 1529, 1531. 2 stukken
N.B. Zie: J.C. Kort, Repertorium op de lenen van de hofstede Egmond, 1270-1650 in: Ons Voorgeslacht 34e jrg (1979) p. 377-378.

227 Akte van overdracht aan Jan Jansz van een stuk land in de Huygeweide in de banne van Broek op Langedijk door Aeff en Jacob Bouwens, 1537. 1 charter

Overige landerijen.
- Egmond
228 Akte van overdracht aan Jan Gerritsz van de Maeckelaers weige, de jonckvrouwe van Adrichems weide en vijf akkers zaadland in de banne van Egmond, 1510 met retroacta 1507. 3 charters en 1 stuk

- Heiloo
235 Akte van overdracht aan Jan Jansz van een akker zaadland in de ban van Heiloo door Jan Willeborts, poorter van Alkmaar, 1524. 1 charter

- Koedijk
326 Akte van overdracht aan Jan Jansz van een stuk land in de Huiswaardergeest in de ban van Koedijk door Hendrik Garbrantsz alias Kuyser, 1534. 1 charter

- Oudkarspel
330 Akte van overdracht aan Jan Jansz van een weiland in de ban van Oudkarspel genaamd Oyenland door Hendrik Jansz van Huiswaard, 1535. 1 charter

- Sint Pancras
346 Akte van overdracht aan Jan Jansz van een aanwas van een rietbos in de Breesloot aan de noordzijde van de Huygeweid door Dirk Meyersz te Sint Pancras, 1529. 1 charter

- Warmenhuizen
349 Akte van overdracht aan Jan Jansz van een half weiland in de ban van Warmenhuizen, door Geryt Heynnxcz te Koedijk 1537. 1 charter

- Zuid Scharwoude
352 Akte van overdracht aan Jan Jansz van een stuk land genaamd Remcke Weijt in de ban van Zuid Scharwoude door IJff Reijersz te Koedijk, 1539. 1 charter

353 Akte van overdracht door Jan Jansz van een stuk land genaamd Remcke Weijt in de ban van Zuid Scharwoude aan Dirck Meijersz te Zuid Scharwoude, 1539.
Met in dorso aantekening van de termijnbetalingen van de koopsom, 1540-1542. 1 chirograaf
REPERTORIUM OP DE LENEN VAN DE HOFSTEDE EGMOND, 1270-1650
door J. C. Kort
VALKOOG
177. Een weide in Valkoog, genaamd het Strijp, belend als in 1524 (1589: groot 2 geers), zuid: Nikolaas die Waal (1589: de baljuws veen), noord: Simon Nikolaasz. (1589: Jan Pietersz. Bakker), west: Olfert Nikolaasz. (1589: Adriaan Pieter Heertjesz.), oost: Dodo Gerardsz. (1589: Jan Cornelisz.), (1589: noordoost: Willem Dirksz. Kramer), (1569: jaarlijks 9 pond waardig).
2-4-1549: Jan Jansz., baljuw van de Nieuwburg, bij dode van mr. Jeroen Jansz., zijn broer, waarna overdracht aan Adriaan, zijn zoon, fol. 590-591.

Jan trouwde met Soutgen Gerrits Pietersdr van Amerongen, dochter van Gerrit Pietersz en N.N. (Soutgen Gerrits Pietersdr van Amerongen werd geboren omstreeks 1492.)