Jan III Van Arkel

  Algemene notities:

Jan III hertrouwde (waarschijnlijk) in 1314. Maris 1971, kolom 79. Kort 1983, kolom 197. Waale 2000, kolom 15. Zijn tweede vrouw maakte op 20 juni 1328 haar testament. Ze hoeft echter ook niet meteen op die dag te zijn overleden. Groesbeek kolom 115. Jan III van Arkel is in 1298 als knaap getuige voor de graaf van Gelre, doch wordt reeds het volgende jaar als ridder vermeld. Zet de politiek van zijn vader Jan II voort en steunt ook Jan van Avesnes, die in 1299 graaf van Holland was geworden. Door deze houding ontvangt hij in 1305 van de graaf de verbeurd verklaarde goederen van de verdronken Jan II van der Leede, waarbij waarschijnlijk ook Haastrecht dat hij in 1316 in leen krijgt van het kapittel van Oud-Munster. Levert diverse diensten aan de graven van Holland en Gelre; zo dient hij met 1.300 man in het leger van graaf Willem III dat op 27.8.1315 optrekt tegen Vlaanderen. In 1319 staat hij met anderen borg voor een mogelijk op te leggen boete voor graaf Willem III als deze zich niet zal houden aan een uitspraak in een geschil met graaf Reinald van Gelre. Nadat hij in 1311, 1312 op verzoek van de graaf van Holland reeds raad was geworden van bisschop Guy van Utrecht, leidt hij na de dood van die bisschop in 1319 een Hollands leger dat de nieuwe bisschop Frederik van Zirk steunt tegen het opstandige Sticht.

Krantenartikel van woensdag 10 december 2003 uit de Metro:
Gemeente Gorinchem onthult vondst uit 1405.
De gemeente Gorinchem onthult morgen in het centrum van de stad een archeologische vondst uit ongeveer 1405.
De vondst, een ruim 2 meter hoge kolom van een zuil van de Hof van Arkel, is gerestaureerd en wordt als monument achter een nieuw warenhuis geplaatst. De hof van Arkel was rond 1404 het adellijke woonhuis van de bekendste van de Heren van Arkel: Jan van Arkel. De kolom kwam in de zomer van 2002 tevoorschijn tijdens archeologische opgravingen op de bouwlocatie van het nieuwe warenhuis. Archeologen stuitten op funderingen van zeventien bij acht meter. Deze vondst noemden zij 'een van de oudste resten van een adellijke woning'. De gevonden kolomvoet is authentiek en opgebouwd met brokstukken die tijdens de opgravingen gevonden werden. Op het bouwterrein vonden de archeologen verder de vermoedelijke resten van de zogeheten Stadsschool, die rond 1400 gebouwd moet zijn.
In 1435 stond een aangrenzend steegje bekend als de 'Scoelsteghe'. De opgravers vonden tientallen schrijfstiften, waarmee leerlingen in een zachte waslaag van een wastablet konden schrijven, maar ze troffen ook de resten aan van een toilet uit 1400: een zogenaamde beerkuil.

Een verhaal uit "Merkwaardige kasteelen in Nederland" over deze Jan III vertelt dat hij op kruistocht ging met Robbert van Vlaanderen en een aanzienlijk gezelschap van Edelen. Door tegenwind moesten ze bij Venetie de haven in. Zij verbleven in een herberg, waar Jan III zijn wapenschild voor de herberg 'aansloeg'. Zijn wapen droeg op een gouden veld twee baren van sabel, boven met vier onder met drie kantelen. Het geval wilde, dat een aanzienlijk edelman uit Pannonie, die om dezelfde reden in Venetie verbleef, in het voorbij gaan het schild zag en ter stonds vroeg wie het lef had zijn wapen te gebruiken. Jan III riep direct alle edelen en kruisvaarders samen om zijn recht van het voeren van dit wapen te bevestigen. De Pannoniers was het absoluut niet eens met Jan's aanspraak. Beiden wilden niet toegeven, waarop de aanwezigen besloten dat in een besloten tweekamp uitgemaakt moest worden wie het recht op het voeren van dit wapen zou krijgen. Het geluk was aan Jan's zijde en hij won daarmee het uitsluitend recht op zijn wapen handhavend. Vervolgens trok het gezelschap verder naar Palestina alwaar hij door Godfried van Boullion tot ridder werd geslagen. (het boek geeft hem als vrouw Aleid van Heusden, de vrouw van Herbaren van der Lede, hij overlijdt ook in 1112 of 1117. Dus bij wie dit verhaal hoort en of het waar is?). In het boek wordt Jan III aangegeven als Jan VII en hij huwt Maria dochter van Vernenburg en kleindochter van Otto, grave van Benthem. Deze Jan heeft het kasteel Van Arkel gebouwd. In het boekt staat "De Heeren van Arckel hielden naamlijk een stuken gronds van het Huis van Holland in leen, 't welk, niet verre van hunne heerlijkheid, aan den oever der Merwe gelegen was, een weinig lager dan de plek, waar Maas en Waal zich vereenigen. Dit stukjen gronds, bijna jaarlijks door overstromingen onder water gezet, en daarom een goor genaamd, 't welk in oud Hollandsch eene der benamingen is voor moeras, werd alleen door arme visschers bewoond, en had voor den eigenaar weinig waarde. Doch voor Arkel was, om de nabijheid, en om de ligging aan een zoo belangrijk punt der rivier, het bezit van die goor niet zonder belang. Hij kocht ze daarom van den Graaf van Benthem (die ze van zijn vader Dirk VI van Holland geerfd had), en haastte zich er de twee gebouwen te stichten, waarmede men in de middeleeuwen altijd begon, een kasteel namelijk en een kerk; maar beiden op een grooter schaal dan er nog eenige in zijn heerlijkheid bestonden. Vervolgends ommuurde hij het vlek, dat, eerlang onder den naam van Gorkum bekend, de zetel werd der Heeren uit zijn geslacht."
Vervolgens gaat het verder "Jan VII, in 1234 graaf Floris IV vergezeld hebbende op den kruistocht tegen de Stadingers, werd daar verslagen." De Stadingers waren in opstand tegen hun heer Gerhard van der Lippe, bisschop van Munster. Aan de Wezer besliste een geduchte veldslag op 24 juni voor de bisschop en zijn bondgenoten.

  Vermeldenswaardige gegevens:

• Beroep: Heer van Arkel.

Jan trouwde met Mabelia Van Voorne, dochter van Albert Van Voorne en Johanna Aleidis Van Loon, omstreeks 1293. (Mabelia Van Voorne werd geboren omstreeks 1270 en overleed op 26 Feb 1313 in Gorinchem.)

Jan trouwde vervolgens met N.N. van Haestrecht omstreeks 1310. (N.N. van Haestrecht werd geboren omstreeks 1290.)

Jan trouwde vervolgens met N.N. De Gruijter omstreeks 1310. (N.N. De Gruijter werd geboren omstreeks 1285.)

Jan trouwde vervolgens met Kunigonda Van Virneburg, dochter van Robert Van Virneburg en Kunigonda Van Cuijk, na 3 Sep 1318. (Kunigonda Van Virneburg werd geboren omstreeks 1282 en overleed op 20 Jun 1328.)