Anthonis Pieters Cranendonck
In 1589 legde hij met enkele andere inwoners van Bolnes ten behoeve van de burgemeesters van Rotterdam een verklaring af. Hierin werd door hen verhaalt hoe zij met hun marktschuit goederen van Bolnes naar Rotterdam wilden transporteren, om ze daar op de markt to brengen. Ter hoogte van het dorp IJsselmonde worden zij echter aangehouden door een "uitlegger" van Dordrecht, die hen sommeerde de goederen over to laden zodat ze naar Dordrecht vervoerd zouden kunnen worden, om daar op de markt to koop aangeboden to worden. Deze gebeurtenis is een typerend voorbeeld van de rivaliteit tussen de diverse Hollandse steden, waarbij in dit geval het stapelrecht van Dordrecht in het geding was: dit hield in, dat alle over de waterwegen aangevoerde goederen in Dordrecht op de markt moesten worden aangeboden. Uit deze akte blijkt, dat Anthonis Pietersz, 22 jaar oud, reeds vertrokken was uit zijn geboortedorp IJsselmonde en gevestigd was in het dijkdorp Bolnes onder Ridderkerk, waar ook zijn oom Cornelis Pietersz. Cranendonck woonde. Het ligt voor de hand to veronderstellen, dat Thonis op de boerderij van zijn oom was gaan woven om deze to helpen bij het werk. Het is mogelijk, dat na het vertrek van deze oom in 1598 naar de Hordijk in IJsselmonde, diens boerderij in Bolnes door Thonis Pietersz. Cranendonck is voortgezet. Deze laatste veronderstelling wordt bevestigd door de vermelding uit 1600, dat hij zaailand onder Bolnes gebruikt van het Huis ten Donck. Dit landgoed lag halverwege de dorpen Bolnes en Slikkerveer en deze lokatie zal er de verklaring voor zijn, dat als woonplaats van Thonis werd opgegeven Bolnes (1606) en een andere maal Slikkerveer (1608). Het lijkt erop, dat hij geen belangen in IJsselmonde wilde behouden, want in 1609 verkocht hij het land in de eerste hoef van het Oudeland van IJsselmonde, dat hij geerfd zal hebben van zijn drie jaar eerder overleden moeder Adriana Gerritsdr. De andere helft van dit land was in bezit van zijn zwager Leendert Cornelis Bruijnen, en de koper van beide delen was ook een familielid: Jan Jansz. in 't Velt, de echtgenoot van zijn nicht Marijeke Huijgen Cranendonck. Curieus is een vermelding uit 1606, waarin hij verklaarde toestemming to hebben voor het houden van een koppel zwanen tegen een derde van de opbrengst: het recht van zwanendrift was normaal gesproken voorbehouden aan de adel! Vermoedelijk moet de verklaring voor deze merkwaardige afwijking van de privileges worden gezocht in het beheer van het Huis ten Donck: in 1615 blijkt Theunis Pietersen Bootser land to gebruiken in de "Westhouf" in Nieuw-Reijerwaard achter Bolnes, onderdeel uitmakend van de "hoffstede van den Donck". In dat jaar kocht jonkheer Frans van der Duijn, door zijn huwelijk met een kleindochter van Arent Brouwer eigenaar van de helft van deze hofstede, de wederhelft van de andere erfgenaam, de weduwe van Johan Brouwer to Rotterdam. Het lijkt aannemelijk, dat Anthonis Pietersz. Cranendonck als pachter van landerijen van het Huis ten Donck in de jaren v66r 1615, toen deze hofstede niet permanent bewoond was, zorg droeg voor de bij dit huis behorende zwanen. Wellicht bracht de gewijzigde situatie met een nieuwe eigenaar van het Huis ten Donck met zich mee, dat de pacht van land van deze hofstede voor Anthonis Pietersz. Cranendonck eindigde, want tussen de jaren 1615 en 1624 heeft hij zijn domicilie vanuit Bolnes naar het Westambacht van IJsselmonde verplaatst. Ook is mogelijk, dat deze boerderij rond 1620 was overgedaan aan zijn zoon Sijmon, die in 1657 vijf morgen land onder Bolnes bezat met daarop een woning, schuur, bergen en keet aan de westzijde van de Donckseweg in Nieuw-Reijerwaard, direct tegenover het landgoed Huis ten Donck. Het lijkt waarschijnlijk, dat Anthonis Pietersz. in West-IJsselmonde fungeerde als gebruiker/beheerder van het land in de polder 68 Morgen, dat eigendom was van zijn broer Hendrick Pietersz. Cranendonck, die immers op tamelijk grote afstand in Oost-IJsselmonde woonde. In 1630 (zijn broer Hendrick was toen al overleden) verkocht hij land in Oost-IJsselmonde aan zijn andere broer Bastiaen, bezitter,van de ouderlijke boerderij aldaar, en lijkt hij definitief gekozen to hebben voor vestiging in West-IJsselmonde, waar hij werd vermeld tot in het jaar 1641.
• Beroep: schipper marktschuit.
Anthonis trouwde met Soetje Simonsdr Stoughenswegh (Op Den Dijck), dochter van Simon Theunisz Stoughenswegh (Op Den Dijck) en N.N., op 8 Mei 1594 in IJsselmonde of Ridderkerk. (Soetje Simonsdr Stoughenswegh (Op Den Dijck) werd geboren omstreeks 1571 in Ridderkerk en overleed na 24 Okt 1610.) |
Anthonis was ook bekend als alias Bootser.