Dagobert I Der Franken Der Merovingen

  Algemene notities:

zoon van Clotaire II van Neustrië en koningin Bertrude. Dagobert I was (met Clovis I) zonder enige twijfel de bekendste der merovingers, hij had in ieder geval zeggenschap over het gehele rijk der franken en wist dat zeer goed aan zijn buurlanden over te brengen, hij wist een gezonde schatkist op te bouwen, een goede structuur van de kerk en was omringd door een raad van sterke mannen als Ouen, Eloi, Didier van Cahors en Paul van Verdun, waarvan de eerste drie heilig werden verklaard.

In 623 werd zijn vader koning van beide rijksdelen en droeg Dagobert op de machtige edelen van Austrasië de hofmeier Pepijn en Arnulf bisschop van Metz te beteugelen, Dagobert wist zich snel onder de hoede van zijn vader uit te werken en als onafhankelijk vorst te regeren, hoewel hij in 625 nog een huwelijk moest accepteren met de zuster van zijn stiefmoeder Sichilde, Gomatrude, in 629 verkreeg hij ongeveer het hele koninkrijk maar moest daarvoor wel zijn half-broer Caribert II en de partij rond hem gevormd, elimineren, hij liet hem slechts een kleine strook rond Toulouse en bij diens dood in 632 verwierf hij ook dit laatste deel, in 631 vestigde hij zich definitief te Parijs, verstootte Gertrude onder het motto dat ze geen kinderen kon krijgen en trouwde de neustrische Nantilde, datzelfde jaar werd hij tijdens een tour door Austrasië in 630 verliefd op een jong meisje Ragentrude bij wie hij een zoon Sigebert verwekte die als Sigebert III koning van Austrasië werd, in 633 voerde hij een oorlog tegen de Wenden een slavisch volk onder gezag van een Samo, een frank, door geringe medewerking van de Austrasiërs voerde deze oorlog niet tot succes, inmiddels bracht Nantilde ook een zoon ter wereld, Clovis, en Dagobert kwam met de Austrasische edelen overeen dat deze Clovis slechts Neustrië en Bourgondië zou erven, de laatste jaren voerde hij oorlog tegen Saksen en vooral tegen Gascogne, tegen de laatste ondernam hij een expeditie die de bloem der edelen bevatte, hoewel de expeditie met succes werd bekroond, werd vlak bij de spaanse grens de hertog Arembert in een vernietigende hinderlaag gelokt, een feit waarin we één van de oorsprongen van de legende van het Roelantslied kunnen herkennen.

Dagobert I wordt omstreeks 610/611 geboren als zoon van Chlotarius II, koning van Neustrië en diens tweede echtgenote Bertrude. In 623, hij is dan ongeveer 12 jaar oud, wordt hij door zijn vader (onder druk van de Austrasische adel) uitgeroepen tot koning van Austrasië. Zijn opvoeding wordt vanaf dat moment toevertrouwd aan bisschop Arnulf van Metz en de hofmeijer van het paleis, Pippijn van Landen. Hoewel hij officieel nog onder de hoede van zijn vader staat, zijn er bewijzen dat Dagobert zich al op jonge leeftijd aan diens invloed ontworstelde. In enkele gevallen, zoals bijvoorbeeld bij zijn gedwongen huwelijk met Gomatrude in 626, moest hij echter toegeven aan zijn vader. Bij een ontmoeting te Clichy, naar aanleiding van zijn huwelijk met Gomatrude, eiste hij echter van zijn vader héél Austrasië op: Brie Champenoise en wellicht ook Dantelin kwamen daardoor in zijn bezit.
Als Chlotarius II in 629 overlijdt, wordt het rijk verdeeld tussen zijn twee zonen: Dagobert I en Charibert II. Dagobert sleept het leeuwendeel van de erfenis in de wacht. Zo legt hij beslag op Soissons, komt Bourgondië in zijn macht en wordt hij ook in Neustrië erkend. Zijn jongere broer Charibert wordt teruggedrongen tot het zuiden van Aquitanië, waar hij enkele steden (waaronder Toulouse) krijgt. Rond 631 vestigt Dagobert zich definitief in Parijs. Hij verstoot zijn vrouw Gomatrudis en huwt de Neustrische Nanthilde. In datzelfde jaar schenkt één van zijn concubines, Ragnetrude een jong Austrasisch meisje, hem een zoon: Sigebert III. Dagobert trouwde in totaal vijf maal en had daarnaast talloze concubines.
In 632 overlijdt Charibert en wordt Dagobert I koning van het gehele Frankische rijk. In 634 wordt Dagobert echter, net als zijn vader destijds, door de Austrasische adel gedwongen om zijn jonge zoon Sigebert III te benoemen tot koning van Austrasië. Zelf blijft hij koning van Neustrië en Bourgondië. Onverwachts bevalt Dagobert's koningin Nanthilde een jaar later, in 635, van een zoon die de naam Clovis II krijgt. Als wettige zoon is hij de officiële erfgenaam van zijn vader. Dagobert moet de Austrasische edelen echter garanderen dat Clovis II slechts Neustrië en Bourgondië zal erven en dat Austrasië van Sigebert III is en blijft. Bijgestaan door zijn raadgevers (Desiderius, Dado, Eligius), tracht Dagobert zijn macht te bestendigen. Een opstand in Gascogne onder hertog Aegyna in 638 wordt door wapengeweld gestuit en in datzelfde jaar wordt Judicaël, vorst van de Domnonee(Bretagne), tot onderwerping gedwongen.
In het zestiende jaar van zijn regering draagt Dagobert, gedwongen door een zwakke gezondheid, de regering van Neustrië en Bourgondië over aan zijn jonge zoon Clovis II, die onder de hoede wordt gesteld van koningin Nanthilde en de hofmeijer Aiga. Dagobert overlijdt op 16 januari 638 of 639. Koning Dagobert was een vroom man. Talrijk en van diverse aard waren zijn schenkingen aan kerkelijke instellingen. Zo gaf hij onder meer opdracht tot het bouwen van een Basiliek in Saint Denis. Na zijn dood is hij als eerste Franse koning hier begraven. Een traditie meer dan acht eeuwen in stand zal worden gehouden.
Dagobert I staat bekend als "de goede koning", zijn regering zorgde voor voorspoed en in tegenstelling tot zijn voorgangers heeft hij geen gruweldaden op zijn naam gezet. Dit komt ook heden ten dage nog tot uitdrukking in het Franse kinderliedje "le bon roi Dagobert". Ook op het buitenlandse vlak dwingt het optreden van Dagobert ontzag af: hij sloot verdragen met Byzantium, de Longobarden en de Saksen en intervenieerde in Spanje. Dagobert I is de laatste Merovingische koning die werkelijk macht uitoefende. Zijn opvolgers zijn slechts marionetten in de handen van de hofmeijers die in werkelijkheid het land regeren. Deze "pro-forma" koningen komen later bekend te staan als "de vadsige koningen" (les rois fainéants).

Hij slaagde erin binnen het Frankische Rijk een eenheid te verwezenlijken en zijn gezag te stabiliseren. Zijn vader, Chlotarius II, erkende hem onder druk van de rijksgroten reeds tijdens zijn regering als koning van het grootste deel van Austrasië(623). De jeugdige Dagobert bestuurde zijn gebied onder de voogdij van Pippijn van Landen en bisschop Arnulf van Metz. Bij een ontmoeting te Clichy, naar aanleiding van zijn huwelijk met Gomatrude, eiste hij van zijn vader heel Austrasië op: Brie champenoise en wellicht ook Dantelin kwamen in zijn bezit. Na de dood van zijn vader(629) legde hij beslag op Soissons; Bourgondië kwam in zijn macht en ook in Neustrië werd hij erkend. Zijn jongere broer Charibert werd teruggedrongen tot het zuiden van Aquitanië, waar hij tot aan zijn vroegtijdige dood(632) enkele steden kon behouden. De eenheid in het Frankische Rijk, Regnum Francorum, was opnieuw werkelijkheid geworden. Bijgestaan door zijn raadgevers(Desiderius, Dado, Eligius), trachtte de koning zijn militaire veroveringen nu te bestendigen. Talrijk en van diverse aard waren zijn schenkingen aan kerkelijke instellingen(o.m. aan de abdij van St-Denis, van Solignax en van de St.-Baafs te Gent). Een opstand in Gascogne onder hertog Aegyna werd door wapengeweld gestuit(638) en Judicaël, vorst van de Domnonee(Bretagne), werd tot onderwerping gedwongen(638). Toen hij zijn residentie in Parijs vestigde kon hij een opstand van Austrasië bedwingen, maar moest hij zijn driejarige zoon, Sigebert III, als koning van Austrasië erkennen(634). Voor Neustrië werd Chlodovech II zijn troonopvolger(639). Deze oppositie is wellicht de oorzaak van zijn nederlaag tegen Samo(Wogatisburg, 631), die in zijn nieuwgestichte Slavische rijk aan de Midden-Donau voor de Franken een gevaarlijke mededinger was geworden. Op buitenlandse vlak dwong het optreden van Dagobert overigens ontzag af: hij sloot verdragen met Byzantium(629), de Longobarden en de Saksen en intervenieerde in Spanje. Na zijn dood viel het rijk uiteen en verbrokkelde het koninklijk gezag. (bron: Grote Winkler Prins encyclopedie).

  Vermeldenswaardige gegevens:

• Beroep: Koning der Franken, Koning van Austrasië, Vanaf 629 tot 639.

Dagobert trouwde met Gomatrude N.N., dochter van Brunulphe II. van Ardennen en N.N., in 625. (Gomatrude N.N. werd geboren omstreeks 600.)

Dagobert trouwde vervolgens met Ragnetrude Austracië, dochter van "Brunulphe" II van Ardennes en Clotilde van Neustrie, omstreeks 620. (Ragnetrude Austracië werd geboren omstreeks 605 en overleed in 692.)

Dagobert trouwde vervolgens met Nanthilde van Bobigny, dochter van Sandregisisle van Bobigny en N.N., omstreeks 631. (Nanthilde van Bobigny werd geboren omstreeks 610 en overleed na Dec 639.)