Rudolf I van Châtillon Heer van Weerdenburg

  Algemene notities:

Kasteel Waardenburg soms ook Weerdenburg genoemd, is een middeleeuws kasteel gelegen te Waardenburg (gemeente Neerijnen).

Geschiedenis
Het komt zelden voor dat de stichtingsdatum van een kasteel bekend is, met "de Waardenburg" is dat wel het geval. Op 5 augustus 1265 gaf graaf Otto II van Gelre de dorpen Hiern, Neerijnen en Opijnen aan Rudolph de Cock, ridder, die daartegenover zijn bezittingen in Rhenoy afstond. Toen deze Rudolph het dorp Hiern (de oude naam van het dorp Waardenburg) in leen had gekregen, wilde hij er zich ook vestigen. Hij vroeg dus aan zijn leenheer, graaf Otto, toestemming om een woning te mogen bouwen. Hij gaf Rudolph dan ook vergunning om te "timmeren", maar het bouwwerk mocht niet meer kosten dan 300 Leuvense Ponden. Zijn gelijknamige zoon volgde hem op en bouwde het uit, evenals diens zoon Johan. Uit het huwelijk van Gerard de Cock en Henrica van Culemborg kwam alleen de erfdochter Agnes die de bezittingen via haar huwelijk (kort voor 1385) inbracht bij Willem van Broeckhuysen. In 1415 overleed deze en kwam het aan de oudste van 9 kinderen, namelijk Willem en toen deze al snel overleed aan diens broer Johan van Broeckhuysen (een grote en vette man volgens de Waardenburgse kroniek), die trouwde met Adriana van Brakel. Hun zoon Gerard van Broeckhuysen trouwde in 1434 met Walraven van Brederode. Hun zoon Johan kreeg op circa 10 jarige leeftijd de beschikking over onder andere Waardenburg en overleed in 1468. In 1470 volgde zijn enige en minderjarige zoon Gerard hem op. Zijn zus Walraven volgde hem in 1494 op en trouwde met Otto van Arkel waardoor het in deze familie kwam. In 1574 is het kasteel door Lodewijk, graaf van Nassau, broer van prins Willem I, verwoest. De toenmalige bewoonster (Catharina van Gelder, weduwe van Walraven van Arkel) was Spaansgezind en weigerde zich over te geven. De schade was aanzienlijk en nooit meer is het slot deze slag te boven gekomen. Haar kleinzoon, Thomas van Thiennes, verkocht het aan Johan Vijgh in 1618. In 1700 werd het gekocht door de Friese adellijke familie Van Aylva, waarbij in 1800 A.J.W. van Aylva huwde met Frederik baron van Pallandt, welke familie het tot 1971 in bezit had.

Bouwkundig
De eerste burcht was waarschijnlijk van hout. De gelijknamige zoon van de stichter heeft in 1283 "den sael ende ronde toern" gebouwd. In 1355 werd door de 4e heer (Johan de Cock), een grote vierkante toren van 4 verdiepingen met dak, weergang en arkeltorentjes in het oosteinde met de ringmuur en de voorburcht gebouwd. Deze donjon bestaat nog steeds maar is nu een verdieping lager met een lessenaarsdak. Hij liet ook een ringmuur bouwen en een slotgracht aanleggen, die het kasteel met voorburcht omringde. Hiermee werd het een grote ronde burcht. Na de verwoesting in 1574 is de ruïne in 1627 weer bewoonbaar gemaakt. In 1895 restaureerde de eigenaar het en voegde aan de oostzijde een torentje toe. Het liep in de Tweede Wereldoorlog schade op tijdens de bombardementen van de nabij gelegen bruggen en werd in 1957 onbewoonbaar verklaard. Een liefdevolle huurder (A.F. van Goelst Meyer) heeft vervolgens voor grootschalige restauratie gezorgd. Het heeft momenteel ongeveer de helft van zijn oorspronkelijke omvang, maar dat deel is wel 700 jaar oud !

Trivia
Het kasteel is mede bekend door de Faustlegende.

Bron: Wikipedia


Het geslacht De Cocq

Het wapen stamt van de familie Châtillon, graven van Blois in Frankrijk. Raoul de Châtillon had de koning van Frankrijk eens zo woedend gemaakt, dat deze hem "coquin" (schelm) noemde. Toen Raoul met enkele andere edelen tegen de koning in opstand kwam versloeg hij op een dag vroeg in de morgen de koninklijke troepen. De koning die dit zag zei toen: "Le coq a chanté de bon matin" (De haan heeft vroeg gekraaid). Raoul die nu trots was geworden op zijn bijnaam, liet zich ter herinnering dan ook voortaan de Cocq of de Kock noemen. Uiteindelijk trok de koning toch aan het langste eind en Raoul "le Coq" moest vluchten. Een nicht genaamd Philipotte van Dammartin was de tweede vrouw van graaf Otto II van Gelre en zij bood haar neef onderdak. Rudolf de Cocq, de zoon van Raoul, ruilde in 1265 zijn bezittingen tussen Beesd en Leerdam (waaronder Rhenoy - zie uitgave omtrent het wapen van Rhenoy) met graaf Otto II. Hij stichtte in dat jaar in Hiern (Waardenburg) "De Waardenburg" het stamslot van het geslacht De Cocq (van Waardenburg). Gevoerd werd het originele Châtillonwapen met een gouden schildhoofd. Soms treft men in dit goud aan het symbool van de reinheid: de lelie. Nazaten van dit geslacht waren bijzonder invloedrijk en hebben zich verspreid over de hele Betuwe. Veelal voerden zij ook het Châtillonwapen, zij het met een wisselend schildhoofd. Ter herkenning voegde men de naam van de plaats waar men woonde of een bezit had toe aan de naam "de Cocq".

Bron: http://www.geldermalsen.nl/tDocumenten/detail.asp?pKey1=203211886

In 1280 het Rudolf de Châtillon, ?n agterkleinseun van Yolande van Gelre en Boudewijn van Henegouwen,[6] ?n aantal heerlikhede in die hertogdom Gelre geërf. Hy is driemaal getroud en het daardeur verdere heerlikhede bygekry.

Hy het die naam de Cocq aangeneem, waarskynlik omdat die Franse koning hom le Cocquin (die boef) genoem het, wat amper ?n eretitel geword het. Die verskeie vertakkinge in Gelderland van die familie De Cocq is van hom afgestam. Hierdie takke het die naam De Cocq behou, en het dan die name van hul heerlikhede bygevoeg, soos De Cocq van Haaften.

Bron: http://www.geocities.com/skildsoom/deKockA.html

Volgens deze informatie zou hij waarschijnlijk een zoon zijn van Hugo V van Châtillon Graaf van St. Pol

Rudolf trouwde met Aleida van Ochten, dochter van Ricold I Heer van Ochten en Marina van Bentheim, in 1235. (Aleida van Ochten werd geboren in 1215.)

Rudolf trouwde vervolgens met Agnes van Cuyck, dochter van Hendrik III Van Cuijk en Aleida Persijn. (Agnes van Cuyck werd geboren in 1224 in Grave.)