Sijmon van Halewijn

  Algemene notities:

Wel Edel geboore Heer en Neev

Also de tijd tot het opneemen en verzenden van het lijck van wijlen De heer van Halewijn Uw Wel Edel geboren oom, zoo als het selve bij sijn laaste testament heeft geordonneert, nu gekoomen is, soo hebbe mij verpligt gevonden, omme het selve in presentie van verscheijde getuigen te doen opneemen. De overblijfselen over te doen in een kleijn….. kiste met koopere spijkerties gemerkt SVH en hetselve also, nadat het kiste bekleed was , besteld aan Capt. Klaas Kock, voeren het schip Alexander de groot ende eerstelijck geadressert tot Amsterdam aan Jacob Oostman met het versoek aan deselve om te versorgen dat voort besteld werd aan de Wel Edel jonkvrouwe Anna van Halewijn ofte anders aan Uw Wel Ed. geb. Ik heb alles gedaan dat in mijn vermogen was om de Begeerte van mijn Waarde man na te komen, sijnde het een seer goed schip en in het beste saysoen van het jaar, soo dat aan de behouden overkomst (onder gods zegen) niet en twijfele. En houwe mij aan de andere kant mede versekert dat uw Wel Ed. Geb. verder daar mede sullen doen, soo als de begeerte van den overleden en het Respect der Hoog geachte famille is mede brengende.
Waar mede na uw Wel Ed. geb. in de protectie des almogende bevoolen te hebben, verblijven

Wel Edel geboore Heer en Neev

Uw Wel Ed. geb. Ootm. Dienares en Ooms Weduwe
Susanna Van Kinkhuijsen
Weduwe Van Halewijn


Suriname 20 April 1731



--------------------------------------------------------------------------------
1737 - erven weduwe Hallewijn (kaart Lavaux, 1737)
De familie Hallewijn was eigenaar van een uitgebreid aaneengesloten plantagebezit bestaande uit de suikerplantages Beaumont, 't Eyland, Puttenzorg, Peperpot en Mopentibo. Het waren Suriname's gouden dagen, en de plantages moeten schatten hebben opgebracht. De speculatie rondom plantages was nog niet begonnen, die stak pas de kop op vanaf 1751 tot de ineenstorting der economie in 1771.
Plantage Beaumont is waarschijnlijk genoemd naar de Dordrechtse dichter Simon de Beaumont (1574-1654). Voor Simon van Halewijn was de naam Beaumont een herinnering aan de stad Dordrecht, waar hij eens burgemeester was geweest.
De functie van Peperpot in Halewijn's grote bedrijf moet nog worden onderzocht. Er zijn geen restanten te vinden van een 18e eeuws bedrijfscomplex of woningen. Mogelijk werd de plantage gebruikt als kostgrond. De naam "Peperpot" versterkt dit vermoeden.


Maar Simon van Halewijn, heer van Abbenbroek, was feitelijk een banneling. Van hoge komaf was hij, de ex-burgemeester van Dordrecht en een der bewindhebbers der WIC. Hij was gehuwd geweest met Agneta de Witt, dochter van raadspensionaris Jan de Witt.
In 1692 echter had hij — buiten medeweten der nederlandse regering — vredesonderhandelingen met Frankrijk gevoerd, en was beschuldigd van verraad. Hij werd veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf op het slot Loevestein, maar wist in 1696 naar Suriname te ontsnappen, waar hij klaarblijkelijk vrij kon leven. (WIG 1943, 26ste deel, p. 44)


Dankzij zijn rijkdom en invloed wist Simon van Halewijn spoedig een rijk plantagebezit te verwerven. Hij heeft zich de rest van zijn leven zeer patriottisch opgesteld, ongetwijfeld in de hoop naar Nederland te mogen terugkeren. Zo is bekend, dat in 1712, tijdens de inval van de franse admiraal Cassard, onze Simon wat kanonnetjes op z'n hoofdplantage "'t Eylant" had geposteerd en avontuurlijke gedachten koesterde ten opzichte van Cassard. Die bleef bij Simon uit de buurt, hij kon Suriname wel veroveren zonder onnodige vechtpartijen. Echter is Simon aldus de surinaamse geschiedenis binnengetreden:


"....De Paulus-kreek was alleen voor den Inval der vyanden bevryd gebleeven, hebbende de Heer Simon van Halewyn op zyne Plantagie 't Eiland genaamd, beslooten Batterijtjes met 'er haast te doen opslaan, en zeven Stukjes Kanon van de Plantagien in die Kreek geplaatst, hebbende dertien blanken bij zich...." (Hartsinck)


Pas laat in zijn leven trad Simon ten tweede male in het huwelijk. Zijn echtgenote was Suzanna van Kinkhuijzen, dochter van de secretaris Abraham van Kinkhuysen.:


"....1725 juni 30 ondertrouwt de edele achtb: Heer en Meester Simon van Halewijn oud burgermeester der stad Dordrecht, wewenaar geboren te Dordrecht, met mejuffr: Susanna Kinkhuisen, jonge dochter geboren te Haarlem & 17 juli op de plantagie 't Eijland in Pauluscreeq door mij bevestigt — A: A: Engel pastor...."


Simon van Halewyn overleed in het jaar 1727, en werd op zijn plantage 't Eylant begraven


"..... 1727- Simon van Halewijn den 30 ditto op d' pla: begraaven f 20,- ....."


Zijn echtgenote overleed in 1732. Het echtpaar had — voor zover bekend — geen kinderen.


Voorts is bekend Jacobus Staats van Halewyn, heer van Werven (Gorichem, 1692 - Paramaribo, 1746). Hij was in 1742 gearriveerd als Raad-fiscaal van de kolonie, maar kreeg ruzie met gouverneur Mauricius en werd op diens request in 1746 ontslagen. Het is niet bekend of hij gerelateerd was aan de eigenaar van Peperpot. Zijn graf is in de oude Oranjetuyn.


In 1752 werd het plantagebezit geInventariseerd ten behoeve van de erfgenaam Carel baron van Essen tot Helbergen, lieutenant opperjagermeester van het vorstendom Gelre en van het graafschap Zutphen. Carel is nooit in Suriname geweest om zijn nieuwe bezit te inspecteren. De plantage Peperpot was op zichzelf niets waard. Er werkten 16 slaven, de totale waarde bedroeg slechts F16.703,-. Buurplantage 't Eylant was daarentegen een rijke plantage met een waarde van F157.475,-. Deze behoorde eveneens tot de erfenis.


--------------------------------------------------------------------------------
http://nationaalarchief.sr/geschiedenis/plantages/surinamerivier/peperpot/index.nl.html

  Vermeldenswaardige gegevens:

• Beroep: Burgemeester van Dordrecht.

• Doop, 4 Jan 1654.

Sijmon trouwde met Agneta de Witt, dochter van Johan de Witt en Wendela Bickers, op 25 Mei 1681 in Dordrecht. (Agneta de Witt werd geboren in 1658 in 's-Gravenhage en overleed in 1732.)

Sijmon trouwde vervolgens met Susanna van Kinkhuisen, dochter van Abraham van Kinkhuijsen en N.N., op 17 Jul 1725 in Suriname. (Susanna van Kinkhuisen werd geboren omstreeks 1700 in Haarlem en overleed in 1732.)