Philips II Augustus van Frankrijk
Event: Filips II, bijgenaamd August(us) (° Parijs 21 augustus 1165 ? ? Mantes 14 juli 1223), was koning van Frankrijk van 1180 tot 1223. Hij was een l id van het Huis Capet. Filips werd reeds op 1 november 1179 door zijn zieke vader Lodewijk VII in Reims gekroond en tot medekoning aangesteld. Bij diens dood, op 18 sep tember 1180, volgde hij hem officieel als koning van Frankrijk op. In 11 80 huwde hij Isabella van Henegouwen (1190), nicht van de Vlaamse graaf F ilips van de Elzas (dochter van zijn zus Margaretha), en zo verwierf hij Artois als huwelijksgift. Van bij de aanvang van zijn bewind voerde hij een politiek van territoria le expansie. Om die te bekostigen, vulde hij de koninklijke schatkist m et de geconfiskeerde bezittingen van kapitaalkrachtige Joden. Toen deze s trategie tot eerste resultaten had geleid, stelde hij zich tot doel de ma cht te breken van de Engelse koning, die tot zijn ergernis bijna geheel Z uidwest-Frankrijk van hem in leen hield. Zijn positie als leenheer tracht te hij wel uit te buiten door de familieruzies binnen het Engelse konings huis Plantagenet verder aan te wakkeren en de jonge prinsen tegen elkaar en tegen elkaar op te zetten. In 1190 vertrokken Filips II, de jonge Engelse koning Richard Leeuwenha rt en de Duitse keizer Frederik Barbarossa broederlijk samen voor de Der de Kruistocht, waaraan Filips zelf slechts kortstondig deelnam. De vorst en kregen het met elkaar aan de stok en gingen elk hun eigen weg. Filips keerde onverwijld naar Frankrijk terug en spande samen met Richards broe r, prins Jan. Richard Leeuwenhart zelf werd tijdens zijn terugkeer uit h et oosten in Oostenrijk gevangen gezet werd. Met behulp van prins Jan wi st Filips intussen (tijdelijk) Normandië in te palmen (1192?1193). Na Richards terugkeer in Engeland (maart 1194) keerden de krijgskansen ec hter voor Filips II, die een reeks nederlagen leed. Een groot deel van Ar tois moest hij weer aan de graaf van Vlaanderen afstaan. Ook met Rome kw am de koning in conflict, omdat hij in 1193 zijn tweede vrouw Ingeborg v an Denemarken verstoten had om in 1196 te hertrouwen met Agnes van Meran o. Ondanks pauselijke dreiging met excommunicatie, weigerde de koning aan vankelijk zijn nieuwe echtgenote te verlaten, maar gaf uiteindelijk toch toe. Agnes stierf (van verdriet?) in haar kasteel van Poissy (1201). Toen de Engelse troon in 1199 vacant werd, steunde Filips de aanspraken v an Arthur van Bretagne, neef van de nieuwe koning Jan zonder Land. Toen d eze laatste het vertikte om aan het Franse hof leenhulde te komen brenge n, confiskeerde Filips als vergelding alle Engelse leenbezittingen op h et continent (1202). Hij annexeerde ook Normandië (1204), Anjou, Maine, T ouraine (1205) en Poitou (1208), tot uiteindelijk slechts de zuidelijke P oitou en Guyenne in Engelse handen bleven. Paus Innocentius III droeg Filips een kruistocht tegen Engeland op die ec hter verviel daar de Engelse vorst zich in extremis aan de paus onderwier p. De Franse expeditie werd naar het Engels georiënteerde Vlaanderen afge leid, waar de Franse vloot bij Damme een nederlaag opliep (30 mei 1213). Om de Franse expansie een halt toe te roepen stuurde de Engelse koning a an op een grote anti-Franse Europese coalitie, waarbij weldra aansloten: zijn neef de Duitse keizer Otto IV en de graven van Vlaanderen, Holland en Boulogne. Het coalitieleger, dat Noord-Frankrijk wilde binnenvallen, w erd echter door het Franse leger (versterkt door hulptroepen van keizer F rederik II van Hohenstaufen) op beslissende wijze verslagen in de Slag b ij Bouvines op 27 juli 1214. Door deze overwinning kwam Vlaanderen onder Franse controle en verbeurde de Engelse koning definitief zijn laatste Fr anse lenen. Filips II is er in geslaagd het oorspronkelijke kroondomein zo uit te bre iden en het koninklijke gezag zodanig te verstevigen, dat het voortaan ni et meer nodig was de troonopvolger nog vóór de dood van de regerende vor st te laten kronen. De steden kreeg hij aan zijn zijde, door het verlen en van gunstige handelsprivileges, bijv. stapelrecht te Parijs en Rouen. Hij maakte van Parijs de hoofdstad van Frankrijk, en een waar bestuurscen trum, door de aanleg van geplaveide straten, van nieuwe wijken aan de lin keroever van de Seine, van openbare markthallen en door de bouw van de ko ningsburcht het Louvre en een nieuwe omwalling (waarvan nog delen bestaan ).
Philips trouwde met Isabella van Henegouwen, dochter van Boudewijn V van Henegouwen en Margaretha van de Elzas, op 28 Apr 1180 in Bapaume. (Isabella van Henegouwen werd geboren op 1 Apr 1170 in Valenciennes, overleden op 15 Mrt 1190 in Parijs en werd begraven in Notre-Dame, Parijs.)
Philips trouwde vervolgens met Ingeborg van Denemarken, dochter van Waldemar I de Grote Van Denemarken en Sophia Vladimirovna Rurikide, op 15 Aug 1193 in Compiegne. (Ingeborg van Denemarken werd geboren omstreeks 1175 en overleed op 29 Jul 1236 in Corbeil.)
• Scheiding: Scheiding, 1193.
Philips trouwde vervolgens met Agnes Maria van Andechs-Meranië, dochter van Berthold III\VI van Diessen en Agnes van Groitzsch, op 1 Jun 1196. (Agnes Maria van Andechs-Meranië werd geboren omstreeks 1180, overleden op 29 Jul 1201 in Kasteel Poissy en werd begraven in St Correntin les Mantes.) |
Algemene notities: