Jan Lubbers (of Jans) Dijck

  Algemene notities:

HET VREDEWOLD’SE GESLACHT DIJCK/DIJK

Vóór het ontstaan van de gemeenten in 1811 was er sprake van de Grietenij Vredewold (rechtsgebied) met aan het hoofd een Grietman welke taak sinds 1531 door de heren van Borg Nienoord te Midwole/ Leek werd uitgevoerd. In 1810 werd Nederland door Keizer Napoleon Bonaparte bij Frankrijk ingelijfd. Hierdoor ging ook in Holland de Code Civil gelden, evenals de overige Franse wetten. En kwam er een einde aan het landschap Vredewold.

De gemeente Marum ontstond door samenvoeging van de kerspelen Marum met De Haar, Noordwijk met Lucaswolde, Nuis en Niebert met Boerakker het vóórmalige Vredewold-West. De gemeente Leek werd gevormd uit de Kerspelen Tobert, Midwolde, Lettelbert en Oostwold het vóórmalige Vredewold-Oost. Ook wel aangeduid met het Gronings Zuidelijk Westerkwartier met inbegrip van de gemeente Grootegast. Daarvóór behorende tot Westerdeel-Langewold. Tevens werd er door Keizer Napoleon Bonaparte een decreet op 18 augustus 1811 uitgevaardigd. Dat een ieder zich binnen één jaar van een vaste geslachtsnaam moest voorzien. In mei 1813 werd uitstel verleend. Koning Willem I vaardigde op 8 november 1825 een koninklijk besluit uit waarbij uitdrukkelijk aan de verplichting van 1811 werd herinnerd. Hiervóór werden personen aangeduid met hun doopnaam, gevolgd door hun vaders voornaam, het zogenaamde patroniem. Om een aantal voorbeelden te noemen sprak men van Marten lubberts, in de betekenis Marten soon van Lubbert. Marten Jans, in de betekenis van Marten soon van Jan. Het was echter niet eenvoudig om met enkele wetsbepalingen eeuwenoude gewoonten uit te bannen. Men hield er in de 19e en 20e eeuw hier niet mee op maar voegde er in 1811 een geslachts naam aan toe. Hoewel in veel gevallen dit patroniem een geslachtsnaam werd. De geslachtsnaam Dijck/Dijk komen we in 1693 tegen als Jan Jans Dijck/Dijk, zijn zoon ter doop houdt Hendrick op 16 of 26 april 1693 te Tolbert, DTB. Mede omdat in 1811 men elders ook de geslachtsnaam “Dijk” ging aannemen, vaak uit topografische overwegingen. Zonder dat er verwantschap is met Dijk’en in de Grietenij Vredewold. Vandaar dat men beter kan spreken over De Vredewold’se Dijck’en ter onderscheid Dijk’en elders.

Deze Genealogie vangt aan, wanneer in 1691 het "Caspels Nijbert" in het landschap Vredewold de kerkerekeninge betaald.
"Den 28 deesember 1691 uit geeven an Jan Dijck van timmeren bide Kerck 2=11".
Vervolgens wanneer Jan Jans Dijk op 16 april 1693 een zoon laat dopen, genaemt Hendrick in het kerspel Tolbert in het landschap Vredewold. (DTB Tolbert)
Dan "Den 19 september 1695 aengenomen Jan Dijck en Grietie sijn Vrouw" in de kerk van het kerspel Marum in het landschap Vredewold. (DTB Marum)
Zij waren verhuisd van Niebert naar de buurtschap Melijck/Malijk in het kerspel Marum in het landschap Vredewold.
"Op 10 december 1702 worden de E (Edele) Jan Dijck en Foppe Halbes als diaconus bevestigd". (DTB Marum)
Hier worden de E (Edele) Jan Dijck en Foppe Halbes opgenomen in het kerkbestuur van het Kerspel Marum in het landschap Vredewold.
In het kerspel Marum worden nog twee kinderen gedoopt (DTB Marum):
1699 Den 7 april gedoopt het dochtertje van Jan Dijck, genaemt Fetje
1703 Den 23 dito,february gedoopt het dochtertje van Jan Dijck, Diacon en genaemt Roelefke

Op 29 juni 1704 verkochten Hindrick Jans en Grietje Hindricks,ehelieden te Grijpskerk,aan Jan Tjeerds Ibema en Anke Hillens voor f 700,- hun deel van de plaats in Niebert,die hen door hun moeder Louwcktjen Ibema en hun oom Minte Ibema nagelaten was, gebruikt door Marten Dijck en Wytske Gaedjes, ehelieden, (Genealogie Ibema, door R. H. Alma, Gruoninga 29e jrg 1984, pag. 99)

1706 de 4 augustus obiit Wytske Gadus huisvrouw van Marten Dijck in 't Nijebert (DTB Marum)

16 juli 1708. Afkoop tussen Jan Tjeerts Ibema en zijn dochter Grietje.Zij draagt aan haar vader over ? deel in haar grootvader’s Datho Iwema’s plaats, nu door haar vader bewoond en gebruikt,alsmede haar aandeel in alle andere voor de scheiding aangekochte Landerijen. Hiervoor krijgt zij een plaats te Niebert, Gebruikt door Marten Jans met 27 mat (één mat=½ ha), behalve 2 gras (één gras=½ ha) wandelland in de Westerham en 9 mat in Midwolde, (Genealogie Ibema, door R.H.Alma, Gruoninga 29e jrg 1984, pag. 101)

1716 Den 20 December sijn tot Marum gecopuleert, Lubbert Jans van Melijck (buurtschap in het kerspel Marum) en Fedje Fockens van Marum, DTB Marum

1718 Den 20 februari sijn tot Marum gecopuleert, Hendrik Jans van Melijck en Roelfke Stevens van 't Nijbert, DTB Marum

Copia 10 Januari 1718
Wij onder geschreven Caspeluiden en stem hebbende ingesetenen van de vier Caspelen Niebert,Nuijs,Marum en Noordewijck sooveel wij opheden in de Kercke in de Nuijs pleghtelijck sijn vergadert geweest,in overwegenge genomen hebbende het ontijdigh en smertelijck verlies en afsterven van de Hoogh Geboren Graeff van Kniphuisen Heer van Nijenoort en Vredewolt etcetera (Carel Ferdinand Graaf von Inn- und Kniphausen,geboren 22 februari 1669 op Nienoord te Midwolde,overleden 28 december 1717,de familie von Inn- und Kniphausen kwam van Lütetsburg,Oostfriesland,Dld), onsen gewesenen Zielvester Grietman en het nodigh is dat deselve plaets wederom worde gesuppleert en vervult,soo willen wij ons niet onbetuight laaten,ten respecte van sijn Hoogh loffelijker memorie en inclinatie en liefde tot desselfe familie en naesaeten om daarinne tot dieste van haar te disponneren.Kennen en verclaeren der halven,dat wij tot meergemelte Zielvester Grietmans plaatse hebben geëligeert en vercosen,gelijck wij eligeren en verkiesen.De Hoogh gedaghten Graafs Excellente Kleijnsoon De Heer Carel( Johan Carel Ferdinand Baron von Inn- und Kniphausen van Asinga te Ulrum,geboren 28 april 1717 op de borg Asinga te Ulrum,hij was 8 maanden oud,toen hij zijn grootvader opvolgde als Heer van Asinga, Nienoord en Vredewold, doordat zijn beide ouders al overleden waren,was er een curator/voogd aangesteld) Ofte de Heer Sindicus Willem Cranssen in qualitate als angestelde Curator over deselve om dit selve ampt met alle sijne voorreghten beneficiën en privilegiën te bekleden in dier voegen De Hoogh gemelte Graeff zaliger hetselve heeft gehadt en beseten.Mits substitueeren wij uijt onse Caspelen den Eerbaeren Idske Mientes om het selve ampt in absentie waar te nemen en te bedienen in kennisse der waarheijt en meerder vestenisse hebben wij desen verteijckent. Actum Nuijs den 10 Januari 1718.
Mits dat het verkiesen als boven maar twee jaeren sal deuren en continueeren.

Was onderteijckent als volght:


N.B. Noortwijck

---------------------

Nuijs

---------------------



Niebert Onne Uwes
Hendrick Lebbes,Boeregter
Esge Hindrick
-----------------------------
Iwe Jansen
Tijerdt Jannes
Jan Hemkes
-----------------------------
Jan Tieerts
Jan Heddes
Focke Sappema
Geert ijannes
Dit X is
Heijne Hindriks
selfs getogen merk
mae praesent(in mijn aanwezigheid)
Jacob Hindrick
Lammert Wolters
ijan Wolters
Leuwe Wolters Marum
Focke Pouwels
Foppe Andries
Jan Jakoobs
Jan Jans Dijck Marum
*Itske Miendts
Jacob Fockes,wegens mijn vader
---------------------------------------------------
Bron: Supplement-inventaris van het Huisarchief van de Nienoord, toegangsnr.627, nr.1051,
RHC, Groninger Archieven.
Bron: De Ommelander Borgen & Steenhuizen, Dr.W.J. Formsma, R.A.Luitjens-Dijkveld Stol A.Pathuis, van Gorcum & Comp.B.V.,Assen 1973.
Bron: Henk Doedens,De historie van Nienoord,Nienoord en haar bewoners deel 3 en 4, Historisch Leek, 2003 (17).

1721 van 't Nijbert sijn met attestatie* is tot ons gekomen Marten Jans Dijck en Vroukjen Ebbels sijn huisvrouw, (DTB Marum)

*attestatie, in protestantse kerken benaming voor een schriftelijke verklaring omtrent belijdenis en levenswandel, die een kerkeraad verstrekt aan een gemeentelid dat naar elders verhuist, om te worden ingediend bij de kerkeraad van de gemeente in zijn nieuwe woonplaats

Regtdag van Vredewolt, Luna (Maandag) den 7 may 1736
Op het verzoek van Martjen Martens oudt volgens de verklaaring van Renskjen Ebbels sijnde volle moey(tante) van de petitionante(verzoekster) in’t drie en twintigste jaar,geadsisteert met de E(dele) Ebbel Tjeerts als voormondt en Gaje Martens (Dijck) en Lubbert Jans Dijk als voogden,om te obtineren veniam aetatis (verkrijgen van een meerderjarigheidsverklaring);heeft het E E(Edelen) Gerigten an petitionante veniam aetatis,geaccordeert.
Bron: Gerechten in het Westerkwartier, Gerecht van Vredewold,toegangsnr.735,nr.89,
RHC Groninger Archieven.

Regtdag van Vredewolt, Maandag 7 april 1755.
Op het verzoek van Hindrik Fokkes soon van Roelefke Jans bij wijlen Fokke Hindriks in egte verwekt, oudt volgens extract uit het doopboek van Marum in’t één en twintigste jaar,geadsisteert met desselfs Voorstanderen Uge Itskes, Lubbert (Jans) Dijk en Gerrit Pauwels; heeft het E(dele) gerigte Veniam aetatis (meerderjarigheidsverklaring) an Dezelve geaccordeert.
Bron: Gerechten in het Westerkwartier,Gerecht van Vredewold,toegangsnr.735,nr.91,
RHC Groninger Archieven.

  Vermeldenswaardige gegevens:

• Doop. ^84,178

Jan trouwde met Grietie N.N. (Grietie N.N. werd geboren omstreeks 1667.)