Hendrik II Curtmantle Plantagenet

  Algemene notities:

Zijn bijnaam had hij te danken aan de praktische korte mantels die hij gewoonlijk droeg.

Hendrik was de eerste koning uit het Huis Plantagenet. De benaming voor dit geslacht is echter pas later in gebruik gekomen. Planta genesta is de Latijnse naam voor brem en was de bijnaam van Hendriks vader, die de gewoonte had een bremtakje op zijn hoed te dragen.

In 1150 werd Hendrik hertog van Normandië en in 1151 graaf van Anjou. Door zijn huwelijk met Eleonora van Aquitanië verkreeg hij in 1152 bovendien heel Zuidwest-Frankrijk.

In 1153 trok hij naar Engeland om daar zijn rechten op de troon te doen gelden. Op 19 december 1154 werd hij tot koning gekroond als opvolger van koning Stefanus.

Hij maakte een eind aan de onder Stephen ontstane 'Anarchie' (een periode van burgeroorlog) Hij hervormde het bestuur en de rechtspraak, waarbij hij aansloot bij de politiek van Hendrik I.

Als gevolg van de invoering van de common law nam de invloed van de kerkelijke rechtspraak af. In de Constituties van Clarendon was de verhouding tussen kerk en staat vastgelegd. Een cruciale rol in het hierna volgende conflict werd gespeeld door Thomas Becket, een vriend en vertrouweling van de koning en door hem zelf in 1162 aangesteld als aartsbisschop van Canterbury, juist met de bedoeling om conflicten te vermijden. Eenmaal in dienst van de kerk veranderde Beckett zijn houding. Er ontstond onenigheid over de vraag of geestelijken die een seculiere overtreding begingen ook door een seculier hof dienden te worden berecht. De kerk en de staat kwamen hierbij rechtstreeks in botsing. Becket verliet Engeland in 1164 om in het buitenland steun te verwerven bij de paus en de Franse koning. Pas in 1170 kwam er in Normandië een verzoening tot stand en Becket keerde terug naar Engeland. Al snel ontstond er echter een nieuw conflict, deze keer rond de excommunicatie van enkele bisschoppen. In een woedende uitval sprak Hendrik de woorden: 'Wie ontdoet mij van deze lastige priester?' Vier ridders vatten de uitspraak van de koning letterlijk op, reisden ijlings af naar Canterbury en vermoordden Thomas Becket in de kathedraal op 29 december 1170.

Tussen 1170 en 1173 veroverde Hendrik een groot deel van Ierland. Ook voerde hij oorlog tegen de Franse koningen Lodewijk VII en Filips II Augustus.

Zijn zoons, die hij eerst uit eigenbelang machtsposities in Frankrijk en Engeland had gegeven, waarbij hij zelf in feite de macht in handen wilde houden, kwamen na 1173 tegen hem in opstand. Zij werden hierbij gesteund door de Fransen en door hun moeder, met wie Hendrik had gebroken.

De dood van de beoogde troonopvolger (zijn zoon Hendrik) in 1183 werd gevolgd door de dood van zijn tweede zoon Geoffrey, die in 1186 door een paard werd doodgetrapt. Zijn derde zoon, Richard (Leeuwenhart), versloeg Hendrik op 4 juli 1189. Na het verraad van zijn favoriete zoon Jan zonder Land, gaf hij de strijd op. Op 7 juli stierf hij in het kasteel Chinon en werd begraven in de abdij van Fontevraud, bij Chinon en Saumur in de Anjou.

  Vermeldenswaardige gegevens:

• Beroep: koning van Engeland (1154 - 1189).

Hendrik trouwde met Eleonora Poitou Van Aquitanië, dochter van Willem VIII\X de Heilige Van Poitou Van Aquitanië en Eleonora Van Châtellerault, op 18 Mei 1152 in Bordeaux. (Eleonora Poitou Van Aquitanië werd geboren omstreeks 1121 in Nieul-sur-l'Autrec, overleden op 31 Mrt 1204 in Poitiers en werd begraven in Fontrevault.)

  Vermeldenswaardige huwelijksgegevens:

• Scheiding: Scheiding, 1170.

Hendrik trouwde vervolgens met Rosamund Clifford, dochter van Walter Clifford en Margaret de Toëny. (Rosamund Clifford werd geboren omstreeks 1142, overleden in 1176 en werd begraven in Godstow.)