Andries Diericx Aertoom

  Algemene notities:

Vanaf 1562 werd een stuk land bij Puttershoek ingepolderd. Dat kreeg de naam Nieuw Bonaventurapolder. Bij die inpoldering komen we Andries Diericx, alias Aerdt Oom, tegen als rijshoutschipper. Intussen was de opstand tegen Spanje, de 80-jarige oorlog (1568-1648), uitgebroken. Menig latere protestant blijkt in het begin van de oorlog nog Katholiek te zijn, zoals Andries. In 1572 heeft hij met twee anderen geprobeerd de kerk van Puttershoek tegen de Geuzen te verdedigen. De Geuzen trokken namelijk, nadat ze Den Briel hadden veroverd op de Spanjaarden, plunderend en kerken vernielend rond op het platteland. De gewone man heeft in dat jaar de Geuzen echt niet als bevrijders gezien. Andries krijgt een pluim voor goed gedrag van schout en schepenen van Puttershoek en Dordrecht: hij en zijn collega’s hebben zich "vromelijk gedragen" als "goede catolyken personen".
Hij had een huis met een boomgaard op de hoek van de Boendersweg en de Eerste Kruisweg. Andries was in 1572 "belast met wijff en cleyne kinderen..." en woonde "aan de Damp-Candt" te Puttershoek. Na 1597 is hij schipper, wonende te 's-Gravendeel. Tot 1620 wonend in de Zuid Voorstraaqt, vlak bij de Zeedijk, na 1620 wonend aan de Boendersweg, even buiten het dorp. Andries begon als een "schamele schuytenaer", maar als zijn erfenis in 1623 onder de kinderen wordt verdeeld, blijkt hij een rijk man te zijn.

Een andere kleinzoon van Andries Aert Oom, naamgenoot Andries, bedreigde in 1672 zijn pachtheer met de woorden : "ghy schelm, ghy hondt, ick sal u nu den hals breecken". Hij werd opgepakt maar wist uit de gevangenis te ontsnappen. Daarna werd hij bij verstek verbannen uit Zuid Holland.

De familie kent ook een aantal geziene, brave burgers. In de 17e en 18e eeuw komen we drie schepenen (tegenwoordig wethouders) tegen in 's-Gravendeel, Arie, Pieter en Mels Aartoom. Naar Ridderkerk. In 1712 ging Jan Willems Aertoom naar Ridderkerk en trouwde daar met Marytje Pieters de Ruyter. U begrijpt het al, van hen stammen de Ridderkerkse Aardoompjes af. Deze Jan Willems had een broer Coen, die polderwerker was en als hobby inbraken pleegde. Hij stal haver uit een boerderij, waarna hij het paard losmaakte zodat het leek of het paard de haver had opgevreten. Hij stal ook een tonnetje boter en zette 's nachts het lege tonnetje neer op de stoep van zijn rijke neef "de wethouder" Mels Pieters. Coentje, de inbreker, had best wel humor maar er heerste in die periode een hongersnood, dus zijn dorpsgenoten konden zijn grappen niet waarderen. In 1725 werd hij gevangengenomen en in Strijen opgehangen. Hoe zijn Ridderkerkse broer, Jan Willems, over hem heeft gedacht, weten we niet. De naam Aertoom wordt, ook als het dezelfde persoon betreft, wisselend gespeld. Rond 1600 als Aert Oom, Aerdtoom, Aertoom en later ook als Aerdoom en Aurdoom. Zowel Aert als Oom zijn voornamen. ,,Oom werd als roepnaam afgeleid van Sint Audomarus, een Germaanse bisschop die omstreeks het jaar 700 leefde. Als voornaam raakte Oom reeds voor 1500 in onbruik. Sindsdien komt deze naam nog slechts voor als versteend patronym, zoals ook in de namen Ooms, Oomen en Oomens. De oudst bekende voorvader is Andries Dierickx Arrt Oom, die reeds voor 1572 als rijshoutschipper meehielp bij inpolderingen bi,j, Puttershoek. Zijn huismerk. evenals handtekeningen van latere leden van dit geslacht zijn opgenomen in dit artikel. De eerste kennismaking met Andries Dierickx Aert Oom, via het archief, was meteen een goede: in 1572 probeert hij met enkele collega's de geuzen tegen te houden, die al plunderend bii Puttershoek zijn aanbeland en daar de kerk in brand willen steken Zowel in de polderboeken van de Hoekse Waard als in het Oud Rechterlijk archief van het dorp Raamsdonk in Noord-Brabant, lezen we dat vele polderwerkers afkomstig waren uit Raamsdonk en omgeving. Mogelijk stamt Andries Dierickx af van ,,Aert Oom", een boer in de buurtschap Vraechelen tussen Oosterhout en Raamsdonk, die omstreeks 1562 land in pacht had van het Karthuizer klooster te Raamsdonk', ?. Vele nakomelingen te 's-Gravendeel waren schipper of herbergier. Opmerkelijk is dat nazaten, in recente tijd geëmigreerd naar Brazilië, daar een vrachtwagenvervoersbedrijf hebben opgezet, alsmede een wegrestaurant ten behoeve van vrachtwagenchauffeurs. U ziet, de geschiedenis herhaalt zich, zij het in aangepaste vorm. Data van trouw en overlijden vond ik in de gaarderboeken, data van begraven zijn ontleend aan het ..Dood-boeck" en het .,Graft-boeck". Vele gegevens betreffende adressen. beroepen, enz. staan in de lidmatenregisters en kerkeraadsacta van de Ned. Herv. Kerk en in de Dorpsquotisatie van 1680 (O.R.A. 'sGravendeelS94)

  Vermeldenswaardige gegevens:

• Beroep: rijshoutschipper, polderwerker.

Andries trouwde met Theuna Ariensdr omstreeks 1570. (Theuna Ariensdr werd geboren omstreeks 1552 in wat later 's-Gravendeel werd (?) en overleed omstreeks 1581 in 's-Gravendeel (?).)

Andries trouwde vervolgens met Teuna Ariensdr na 1578. (Teuna Ariensdr werd geboren omstreeks 1552 en overleed na 1632.)